ASLIHAN ALTAY KARATAŞ/ MEHTAP GÖKDEMİR ANKARA- Türkiye’de ilk kez yapılan Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimi için milyonlarca seçmen dün tekrar sandığa gitti. Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girerken 5 yıl görev yapacak Cumhurbaşkanı, seçmenlerin yüzde 52,16’sının oyunu alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.
İkinci tur seçimlerinde, Cumhur İttifakı adayı Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu yarıştı.
28 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi
İkinci turda, seçime katılım oranının düşmesi dikkat çekti. 14 Mayıs’ta katılım oranı yüzde 87,04 olarak gerçekleşirken, yurt içi oylarda seçmenlerin katılımı yüzde 88,92 olmuştu. İkinci turda bu oran yüzde 83,8’e indi. Tunceli hariç bütün illerde seçime katılım düştü. 64 milyon 197 bin 419 kayıtlı seçmenden 53 milyon 841 bin 229’u oy kullandı, 53 milyon 158 bin 082 oy geçerli 683 bin 147 oy geçersiz sayıldı. Yurt dışı seçmenin ikinci turdaki rekor katılımına karşılık, yurt içi seçmenin sandığa ilgisinin azalmasında ilk turda Erdoğan’ın 2,5 milyon oy fark atmasının motivasyonu düşürmesi, Millet İttifakı’na Ümit Özdağ’ın katılımının Kürt seçmenleri olumsuz etkilemesi gibi faktörlerin etkili olduğu yorumları yapıldı.
Yüzde 52.16 ile seçildi
Bugün saat 00.30 itibarıyla Türkiye genelindeki sandıkların yüzde 99,8’i açıldı. Buna göre Erdoğan, ikinci turda oyların yüzde 52,16’sına denk gelen 27 milyon 725 bin 131 oy alarak tekrar Cumhurbaşkanı seçilmeyi başardı. Kılıçdaroğlu ise oyların yüzde 47,84’üne denk gelen 25 milyon 432 bin 951 oy alarak yarışı kaybetti. İlk tur sonuçlarıyla karşılaştırıldığında Erdoğan oylarını 2,6 puan, oy sayısını yaklaşık 591 bin artırdı. Kılıçdaroğlu ise, oy oranını yaklaşık 2,9 puan artırmasına karşılık Erdoğan’ı yakalayamadı, oy sayısını da yaklaşık 838 bin yükseltti. İkinci turda Erdoğan, rakibi Kılıçdaroğlu’na 4,3 puan ve 2 milyon 292 bin oy fark attı.
İkinci turda Erdoğan, 81 ilin tamamında oyunu yüzde 0,9 ile yüzde 7,9 arasında artırarak önemli bir başarıya da imza attı. En büyük artışı yüzde 7,9 ile Oğan’ın memleketi Iğdır’da gerçekleştiren Erdoğan, Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli’de de oyunu yüzde 0,9 puan yükseltti. CHP’li büyükşehir belediyesinin depremzedeleri otelden erken tahliye etme girişiminde bulunduğu Tekirdağ’da oyunu yüzde 1,65 artıran Erdoğan, HDP’li seçmenlerin ağırlıkta olduğu illerde Kılıçdaroğlu’na kaybetmesine karşılık oyunu artırmayı başardı.
Marmara el değiştirdi
Seçimin ikinci turunda Erdoğan 3 bölgede, Kılıçdaroğlu 4 bölgede en çok oyu alırken, ilk turda Erdoğan’ın birinci geldiği Marmara bu defa el değiştirdi ve Kılıçdaroğlu ipi önde göğüsledi. 14 Mayıs’ta Erdoğan, Marmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu olmak üzere 4 bölgede, Kılıçdaroğlu Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere 3 bölgede birinci gelmişti. İkinci turda Erdoğan’a en yüksek oy veren bölge yüzde 65,36 ile Karadeniz olurken, ilk turda da en çok oy yüzde 61,99 ile Karadeniz’den gelmişti. Kılıçdaroğlu, ilk turda olduğu gibi, ikinci turda da İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Adana ve Diyarbakır illerini kazandı. Erdoğan da ilk turdaki gibi Bursa, Kayseri, Kocaeli, Konya, Samsun, Trabzon ve Şanlıurfa illerinde birinci geldi.
En yüksek oy Ege’den
Birinci turda Akdeniz, Ege, Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde oyu Erdoğan’dan yüksek olan Kılıçdaroğlu, ikinci turda Akdeniz, Ege, Marmara, Güneydoğu Anadolu’da daha yüksek oy aldı. Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu’da kılpayı oranla daha yüksek oy alan Kılıçdaroğlu’na en belirgin oy ise Ege Bölgesi’nden geldi.
Erdoğan, 52 ilde önde bitirdi
İlk turda 51 şehirde birinci olan Erdoğan, ikinci turda ise 52 ilde yarışı önde bitirmeyi başardı. Kılıçdaroğlu, ilk turda yüzde 0,5 gibi kılpayı bir farkla kazandığı deprem ili Hatay’ı, ikinci turda kaybetti. Hatay’da yüzde 50,14’lük oy oranıyla birincilik Erdoğan’ın oldu. 14 Mayıs’ta 30 ilden birinci çıkan Kılıçdaroğlu, 28 Mayıs’ta 29 ilde ipi önde göğüsledi.
Kılıçdaroğlu’nun yüksek oy aldığı iller şöyle: Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bitlis, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Eskişehir, Hakkari, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kırklareli, Mardin, Muğla, Muş, Siirt, Tekirdağ, Tunceli, Van, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır. Kılıçdaroğlu, Artvin, Hatay, Manisa, Yalova’yı kılpayı kaybederken, Ankara ve Bitlis’i de kılpayı oranla kazandı. İllere bakıldığında Erdoğan’a en yüksek oyu yüzde 82,45’lik oranla Bayburt’un verdiği görüldü. İlk turda 7 ilde yüzde 70’in üzerinde oy alan Erdoğan, ikinci turda büyük bir atağa kalkarak bu oranı ikiye katladı ve tam 14 ilde yüzde 70’in üzerinde oy almayı başardı.Erdoğan’a en çok oy veren ikinci il yüzde 78,54 ile Gümüşhane, üçüncü il yüzde 76,76 ile Çankırı, dördüncü il ise yüzde 75,86 ile memleketi Rize oldu.
Kılıçdaroğlu ise en yüksek oyu birinci turda olduğu gibi memleketi Tunceli’den aldı, birinci tura göre ikinci turda Tunceli’deki oyunu artırdı. İkinci turda da en düşük oyu ise ilk turda olduğu gibi Bayburt’tan aldı.
9 deprem ilinde birinci oldu
6 Şubat depremleriyle sarsılan 11 ilden ilk turda aldığı yüksek oylarla dikkat çeken Erdoğan, ikinci turda da oylarını yukarıya taşıdı. İlk turda kaybettiği Hatay’ı ikinci turda kazanan Erdoğan, böylece 9 deprem ilinde birinci geldi. Kılıçdaroğlu ise, sadece Diyarbakır ve Adana’da birinciliği alabildi. Deprem illeri içinde en yüksek oyu birici turdaki gibi Kahramanmaraş’tan alan Erdoğan, en büyük oy artışını ise yüzde 4,44 ile Kilis’te gerçekleştirdi. Kılıçdaroğlu’nun birinci tura göre oyunu düşürdüğü iller Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Van olarak sıralandı. Kılıçdaroğlu’nun oyunun en düşük olduğu iller ise Çankırı, Elazığ, Erzurum, Gümüşhane, Konya, Kütahya, Malatya, Kahramanmaraş, Rize, Sivas, Yozgat, Aksaray, Bayburt, Düzce oldu.
Yurt dışında oylar Erdoğan’a gitti
AYŞEGÜL KAHVECİOĞLU/ ANKARA- Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda, 14 Mayıs’ta yüzde 5,17 oy alan ve ikinci turda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı destekleyeceğini açıklayan Sinan Oğan’ın oyları Erdoğan ile Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu arasında yarı yarıya paylaşıldı.
Oğan’ın yüzde 11,94 ile en fazla oy aldığı memleketi Iğdır’da ikinci turda seçime katılım yüzde 7,33 oranında azaldı. Erdoğan’a desteğini açıklayan Oğan’ın Iğdır’da ilk turda aldığı yüzde 12’lik oyun 8 puanı Erdoğan’a; 4 puanı ise Kılıçdaroğlu’na yazıldı.
Oğan’ın ilk turda yüzde 9 ile en yüksek ikinci oyunu aldığı Kayseri’de de seçime katılım oranı yüzde 3 düşerken; Oğan’ın oylarını Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun yarı yarıya paylaştığı görüldü.
Oğan’ın yüzde 8 ile en çok oy aldığı üçüncü il olan Bilecik’te ise söz konusu oyların 5,5 puanının Kılıçdaroğlu’na gitmesi dikkati çekti. Oğan’ın Eskişehir’de topladığı yüzde 7,5’lik oyun 5 puanı; Tekirdağ’da da yüzde 5’lik oyun 4 puanı Kılıçdaroğlu’na gitti. Oğan’ın yüzde 5’in üzerinde oy aldığı diğer illerde ise oylar iki isim arasında yarı yarıya paylaşıldı.
Sandığa gitmeyen seçmen Erdoğan’a yaradı
Hakkında açılan kapatma davası nedeniyle seçimlere Yeşil Sol Parti adı altında giren HDP seçmeninin yoğun olarak yaşadığı doğu ve güneydoğuda ise seçime katılım oranının bazı illerde yüzde 7,5’i bulacak şekilde düşmesi, seçim sonucunun Erdoğan lehine sonuçlanmasını sağladı.
Erdoğan’ın en güçlü olduğu doğu illerinin başında gelen Şanlıurfa’da seçime katılım oranı yüzde 4 azalırken Erdoğan’ın oylarının 3 puan arttığı görüldü. Katılımın 14 Mayıs seçimlerine göre yüzde 7 azaldığı Ağrı ve yüzde 6 azaldığı Diyarbakır’da da Erdoğan’ın oyları 2 ila 3 puan artarken Kılıçdaroğlu’nun oyunun değişmemesi dikkati çekti.
Kılıçdaroğlu’nun Batman, Adıyaman, Şırnak, Bitlis, Hakkâri’de de oyları aynı kaldı. Kılıçdaroğlu oylarını, Kürtlerin yoğun yaşadığı illerden Iğdır’da 4,37 puan, Tunceli’de 2 puan, Kars’ta 1,6 puan, Ardahan’da 1,5 puan yükseltti. Mardin, Siirt, Bingöl ve Van’da 1; Muş’ta ise 1,7 puan kaybetti. Erdoğan ise tüm illerde puanını artırdı. Erdoğan’ın oyunu en çok yükselttiği doğu ili ise yüzde 7,85 ile Iğdır oldu.
Avrupa’da oylarını 2’şer puan artırdı
Katılımın yüzde 2 azaldığı yurtdışında ise dün akşam saat 21.00 itibarıyla yüzde 63’ü açılan sandıklardan yüzde 59.03 oy oranıyla Erdoğan galip çıktı. Kılıçdaroğlu’nun oyu ise yüzde 40,97’de kaldı. Erdoğan’ın oylarının Türklerin en yoğun yaşadığı Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda ve Avusturya’da yaklaşık 2’şer puan artması; Kılıçdaroğlu’nun oylarının ise aynı kalması ilk turda bu ülkelerden Oğan’a giden oyların dünkü seçimlerde Erdoğan’a kaydığını gösterdi.
Kılıçdaroğlu ABD’de birinci
Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs’ta birinci olduğu tüm ülkelerde yine en çok oyu alan aday oldu. Kılıçdaroğlu, Polonya’da kullanılan oyların yüzde 90,44’ünü alırken; ABD’de oyların yüzde 80,27’sini, İtalya’da yüzde 81,73’ünü, Yunanistan’da yüzde 81,06’sını, Kanada’da yüzde 80,11’ini, Macaristan’da yüzde 76,94’ünü, İspanya’da 75,74’ünü, İsrail’de 74,07’sini, Güney Afrika’da yüzde 73,05’ini, Çin’de yüzde 71,99’unu, Japonya’da yüzde 63,48’ini, Rusya’da yüzde 60,07’sini, KKTC’de yüzde 59,48’ini aldı.
Avrupa’daki gurbetçilerin tercihi değişmedi
Erdoğan, Lübnan’da oyların yüzde 96,37’sini, Ürdün’de yüzde 89,51’ini, Suudi Arabistan’da yüzde 82,97’sini, Pakistan’da yüzde 77,59’unu, Mısır’da 73,82’sini, Libya’da yüzde 65,45, Katar’da yüzde 62,51, Malezya’da yüzde 56,91, Azerbaycan’da ise yüzde 51,42 alarak birinci oldu. Erdoğan Türklerin en yoğun yaşadığı Avrupa ülkelerinde de yeniden zafer elde etti. Avusturya’da oyların yüzde 73,67’sini alan Erdoğan, Belçika’da yüzde 73,61, Hollanda’da yüzde 70,87, Almanya’da yüzde 67,04, Fransa’da yüzde 66,46 oy topladı. Gümrüklerde kurulan sandıklardan da yüzde 58,32 oy oranı ile Erdoğan galip çıkarken Kılıçdaroğlu gümrük oylarının yüzde 41,68’ini alabildi.
Bir yanıt bırakın