Earendel: Şimdiye kadar keşfedilen en uzak yıldız net şekilde görüntülendi

James Webb Uzay Teleskobu’nda (JWST veya Webb) bulunan NIRCam (Yakın Kızılötesi Kamera) tarafından çekilen hemen üstte bulunan bu görsel, Güneş’e kıyasla çok daha yüksek sıcaklığıyla tanınan B-tipi büyük bir yıldızı tasvir ediyor. Son teknoloji ürünü uzay gözlemevi Webb, evrenin erken dönemlerindeki en uzak yıldızın çarpıcı bir görüntüsünü ortaya çıkarmayı başardı.

Webb, en uzak yıldızı gözlemledi

Hubble Uzay Teleskobu, Earendel adı verilen bu yıldızı ilk kez geçen yıl Gündoğumu Yayı (Sunrise Arc) galaksisinde tespit etmişti. Earendel, Büyük Patlama’dan yaklaşık bir milyar yıl sonra var olan şimdiye kadar tespit edilen en uzak yıldız olarak kabul ediliyor.

Aşağıdaki görselde sağ taraftaki resim Webb’e sol taraftaki ise Hubble’a ait.

Hubble, Earendel’i yerçekimsel merceklenme adı verilen doğal bir kozmik fenomenin yardımıyla keşfedebildi; bu fenomen, ön plandaki büyükçe bir gök cisminin bir mercek gibi davranarak uzay-zaman sürekliliğini bozması ve daha uzaktaki bir gök cisminden gelen ışığı güçlendirmesiyle gerçekleşiyor.

NASA resmi açıklamasında gözlemi şu şekilde açıklıyor: “Hem Hubble hem de Webb, büyük galaksi kümesi WHL0137-08’in uzay-zamanda yarattığı bir kırışıklığın arkasında şanslı bir şekilde hizalanması sayesinde Earendel’i tespit edebildi. Earendel ile aramızda yer alan galaksi kümesi o kadar büyüktür ki, uzayın dokusunu eğerek bir büyütme etkisi yaratır ve gökbilimcilerin kümeye bir büyüteç gibi bakmalarını sağlar.”

Earendel’in yoldaşı

NASA, Earendel gibi devasa yıldızların çoğunun ikili sistemlerinde bir yol arkadaşı barındırdığını belirtiyor. Ancak yoldaş yıldızın gözlemlenmesi oldukça zor zira iki yıldızın aralarındaki yakınlık, göksel genişlikte “ayırt edilemez” görünmelerine neden oluyor.

Webb’in NIRCam’i ayrıca yıldızın bulunduğu ve Gündoğumu Yayı olarak bilinen galaksiye ilişkin yeni bilgiler de sağladı. Bu galaksi, evrenin ilk milyar yılına ait en yoğun büyütülmüş keşif olma özelliğini taşıyor. Webb bu galakside genç bir yıldız oluşum bölgesinin yanı sıra sadece 10 ışık yılı genişliğinde daha yaşlı, çoktan gelişmiş yıldız kümeleri gözlemledi.

Belirtilenlere göre kütle çekimsel olarak birbirine bağlı bu yıldız kümesi muhtemelen günümüzde de varlığını sürdürüyor. Bu gözlem, yaklaşık 13 milyar yıl önce kendi Samanyolu galaksimizdeki küresel yıldız kümelerinin ortaya çıkışı hakkında önemli fikirler veriyor.

Güneş’ten bir milyon kat daha parlak

Webb’in NIRCam enstrümanı ile üretilen görüntü, Güneş’ten iki kat daha sıcak ve bir milyon kat daha parlak olduğu belirtilen dev bir B tipi yıldızı tasvir ediyor. Güneş ise yaklaşık 5.500 santigrat derece yüzey sıcaklığına sahip G-tipi bir yıldızdır. Gökbilimciler şimdi Webb’in NIRSpec (Yakın Kızılötesi Spektrograf) aracı tarafından toplanan Sunrise Arc galaksisi ve Earendel hakkındaki verileri değerlendiriyor. Kapsamlı inceleme, galaksinin kesin bileşimi ve mesafe tahminleri de dahil olmak üzere çeşitli ölçümler sağlayacak.